Çocuk Ortodonti

Çoğu ebeveyn aynı fikirdedir. Çocuğunuzun yüzünde büyük sıcak bir gülümsemenin görünmesi bir anne veya baba olmanın en memnun edici taraflarından biridir. Fakat bu gülümsemeyi bir ömür boyu sağlıklı ve parlak tutmak erken dönemde başlayan iyi bir dental bakım ile hastayı, hastanın ailesini, aile diş hekimini, ortodontisti ve diğer dental uzmanları içeren bir takım çalışması gerektirir. Türk diş hekimleri birliği çocuğun ilk doğum gününde süt dişleri sürerken aile diş hekimi ziyaretini önerir. Diş hekiminiz çocuğunuzu erken dönemde kontrol ederek dişlerin ve çenelerin nasıl geliştiğini görür ve çocuğunuz büyürken oluşabilecek değişiklikleri fark etmenizi sağlar. Yaşam boyu sürecek güzel bir gülümseme elde etmek için çocuğunuzun düzenli sıralanmış dişlere ve düzgün bir çene yapısına, başka bir değişle sağlıklı bir kapanışa ihtiyacı vardır.

 İlk ortodontik muayene 7 yaşında, ilk ana dişlerin çıktığı dönemde olmalıdır. Bu ilk muayenedeki amaç; çocuklardaki çene ile ilgili bozukluları tespit edip erken müdahale etmek ya da bu dönemde oluşan erken temaslar sonucunda çeneler ya da dişlere ters kuvvetlerin gelmesini engellemektir.

     Çünkü erken fark edildiği zaman bazı ortodontik problemleri çözmek daha kolaydır. Bu dönemdeki tedavilere koruyucu önleyici tedavi adı verilir. Çocuğunuzun dişleri düzgün görülse bile sizin fark edemeyeceğiniz sadece ortodontistin belirleyebileceği problemler olabilir. Bazen de sizin problem olarak gördüğünüz bir durum tamamen normal olup ve zamanla kendiliğinden düzelecek bir bozukluktur. Fizyolojik olup, müdahale gerektirmeyen durumları şu şekilde sıralamak mümkündür.

Çocuğunuzun dişlerinde gözlemlediğiniz her problem tedavi gerektirmeyebilir!
     7-8 yaşlarında üst orta kesici dişler ağızda yer almaya başlar. Bu dişler süt dişlerinden sonra size çok büyükmüş gibi gelebilir. Unutmayın ki çocuğunuzun eli, kolu, başı gibi çenesi de büyüyecek ama dişler büyümeyecektir. Böylelikle size çok büyükmüş gibi görünen dişler daha normalleşmiş olacaktır.

     Alt ön bölgedeki dört adet kesici diş biraz çapraşık olabilir. Genellikle hasta velilerimiz bu durumdan çok endişelenirler. Panik olmanıza gerek yok, çünkü alt kesicilerde görülen hafif çapraşıklık ta fizyolojiktir ve karmaşık bir dizi olaydan sonra bu bölgedeki dişler düzelir.

     Yine 7-9 yaşlarında üst dört adet kesici dişleri arasında aralanmalar vardır. Hatta bu görünüme tıpta ugly duckling( çirkin ördek yavrusu) denilir. Bunun sebebi ise üst köpek dişlerinin ağızda yer almak için aşağıya doğru inerken yan kesici dişlerinin köküne basınç uygulamasıdır. Üst kesici dişlerde görülen aralanmalar geçicidir ve köpek dişleri sürerken bu dişleri sıkıştırarak boşlukları kapatır.

     7-9 yaşları arasında çocuğunuzun ortodontik muayenesi yapıldığında bir problem fark edilse bile, ortodontistiniz size acil bir tedavi önermeyebilir. Doktorunuz bu durumda bekle ve gör yaklaşımını uygulayacaktır, ana dişler sürerken ve çene yüz gelişimi devam ederken bazı durumlarda tedavi ihtimallerini değerlendirecektir. Tedaviye ihtiyacı olan her hastada en iyi sonucu elde etmek için tedavinin ideal bir başlangıç zamanı vardır. İşte ortodontist bu problemi doğru zamanda çözmek için gereken bilgiye sahip bir uzmandır.

     Bazen çocuklarda, bebeklik döneminden kalmış olan yanlış yutkunma, parmak, kalem, dil emme gibi kötü alışkanlıklar mevcut olabilir. Bu kötü alışkanlıkların ortadan kaldırılması için yapılan müdahalelere önleyici tedavi denilir.

     Alışkanlık önleyici apareyler çok çeşitlidir. Sabit olarak dişlere yapıştırılanlar olduğu gibi takılıp çıkartılan apareyler de mevcuttur. Hangi apareyin kullanılacağı ortodontistiniz tarafından alışkanlığın şiddetine, çocuğunuzun yaşına ve mevcut diğer anomalilere göre belirlenir.

     Bazı durumlarda ise ortodontistiniz çocuğunuzda ciddi bir çene problemi fark edebilir.  Çocuğunuzda özellikle alt çenenin önde olması ya da büyük olması gibi bir problem teşhis edilmişse, erken müdahale bazı ciddi problemlerin gelişmesini engelleyebilir ve tedavinin ileri yaşlarda daha kısa süreli ve daha az karmaşık olmasını sağlayabilir.

     Tipik olarak erken tedavi, küçük yaşta kemiğin gelişimini yönlendirmek ve ana dişler sürerken onlara daha iyi bir çevre yaratmak için sabit ve hareketli ortodontik aparey kullanımını içerir. Bu tip müdahalelere ise koruyucu tedavi denilir.

Erken dönemde mevcut bir problemi tespit etmek ortodontiste şu imkânları sağlar.

• Çene büyümesine yönlendirir.

• Ön dişleri fırlak olan vakalarda top çarpması ya da düşme gibi olası travmalara karşı tedbir alır. Bu gibi diş fırlaklıklarında darbe sonucu ön dişlerinde oluşan kırılmalar sıklıkla karşılaşılır.

• Zararlı ağız alışkanlıklarını engeller.

• Fiziksel görünümü iyileştirir ve özgüveni arttırır.

• Daimi dişlerin daha düzgün pozisyonlaşmalarına rehberlik eder.